Hena Phobos e Marsit.

Phobos eshte sateliti me i thelle dhe me i madh nga dy satelitet natyrore te Marsit, Te dy henat u zbuluan ne vitin 1877 nga astronomi amerikan, Asafi Hall.

Phobos eshte nje objekt i vogel ne forme te çrregullt me nje rreze mesatare prej 11 km (7 mi),dhe eshte shtate here me masiv se hena e jashtme, Deimos.

Phobos ka nje orbite 6,000 km (3,700 mi) nga siperfaqja e Marsit, me afer trupit te saj kryesor se çdo hene tjeter e njohur planetare. Kjo eshte me te vertete aq afer.Hena , kompleton nje orbite per vetem 7 ore dhe 39 minuta. Si rezultat, nga siperfaqja e Marsit duket te rritet ne perendim, levizi neper qiellin marsin ne 4 ore dhe 15 minuta ose me pak.

Phobos eshte nje nga organet me pak reflektuese ne Sistemin Diellor, me nje Albedo prej vetem 0.071. dhe temperature tee siperfaqes qe shkon nga rreth -4 ° C (25 ° F) ne anen e ndriçuar nga dielli ne -112 ° C (-170 ° F) ne anen e hijezuara.Percaktimi i tiparit kryesor te Siperfaqes eshte krateri i madh , Stickney, e cila merr nje pjese te konsiderueshme te siperfaqes se henes.

Imazhet dhe modelet tregojne se Phobos mund te jete nje grumbull rrenojash te mbajtura se bashku nga nje kore e holle, dhe se ajo eshte duke u shkaterruar nga nderveprimet e batices. Phobos shkon me afer Marsit per rreth 2 metra çdo njeqind vjet, dhe kjo eshte parashikuar qe brenda 30 deri në 50 milion vjet do te perplaset me planetin, ose te shkaterrohet duke i krijuar marsit nje sistem unazor si te planeteve te gazte.

Ndikimi i kraterit Stickney fotografuar nga Orbiteri Zbulues Marsian ne mars te vitit 2008. Krateri i dyte brenda Stickney eshte Limtoc.

Phobos ka dimensione prej 27 × 22 × 18 km, dhe ruan shume pak mase te rrumbullakohet me gravitetin e vet. Phobos nuk ka nje atmosfere per shkak te mases se tij te ulet dhe te gravitetit te ulet. Kjo eshte një nga trupat me pak reflektuese në Sistemin Diellor, me një Albedo prej rreth 0,071.Ndritshmeria e tij duket te jete e ngjashme me asteroidet e llojit D dhe me sa duket ka perberjes te ngjashme me materiale qymyrgurit . Dendesia e Phobosit eshte shume e ulet per te qene shkemb solid, dhe ajo eshte e njohur te kete porositet te rendesishem. Keto rezultatet kane çuar ne sygjerimin se Phobos mund te permbaje nje rezervuar te konsiderueshme te akullit.

      Mocioni orbital i Phobos eshte studiuar intensivisht, duke e bere ate “satelitin me mire te studiuar natyrore ne Sistemin Diellor” ne drejtim te orbitave . Orbita e tij e ngushte rreth Marsit prodhon disa efekte te pazakonta. Me nje lartësi prej 5,989 km (3.721 mi), Phobos orbiton Marsin nen rreze sinkron te orbites, qe do te thote se ajo leviz rreth Marsit me shpejt se vete Marsi.Prandaj, nga pikepamja e nje vëzhguesi ne siperfaqen e Marsit , ajo ngrihet ne perëndim, leviz relativisht me shpejtesi neper qiell (ne 4 h 15 min ose me pak) dhe vendoset ne lindje, rreth dy here çdo dite Marsiane (çdo 11 h 6 min). Per shkak se ajo eshte afer ne siperfaqen e marsit dhe ne nje orbite ekuatorial, ajo nuk mund te shihet mbi horizont nga gjeresite me te mëdha se 70.4 °. Orbita e saj eshte aq e ulet sa diametri i saj këndore, siç shihet nga nje vezhgues ne Mars, ndryshon dukshem me poziten e saj ne qiell. Shihet ne horizont, Phobos eshte rreth 0.14 ° gjeresi; në zenit eshte 0.20 °, nje e treta e gjerses sa Hena e plote siç shihet nga Toka. Per krahasim, Dielli ka nje madhesi te dukshme prej rreth 0.35 ° ne qiellin marsian.Siç shihet nga Phobos, Marsi do te shfaqet 6.400 here me i madh dhe 2500 here me i ndritshem se hena e plote duket nga toka, duke marre nje te katerten e gjeresise se nje hemisfere qiellore..

Nje pikepamje e mrekullushme e marre nga roveri marsian ”Kurioz” per henat e marsit: Phobos eshte shikuar ketu duke kaluar ne frontin e henes tjeter te marsit ”Deimos” – pamja eshte marre me 1 gusht 2013.