Familja Mbretërore britanike po përballet me një nga vendimet më drastike të dekadave të fundit. Mbreti Charles III ka hequr të gjitha titujt dhe privilegjet mbretërore të vëllait të tij më të vogël, Princ Andrew, si dhe e ka detyruar atë të braktisë rezidencën zyrtare në Royal Lodge, Windsor. Vendimi vjen pas rritjes së presionit publik dhe institucional për shkak të lidhjeve të tij me skandalin seksual të miliarderit të ndjerë Jeffrey Epstein.
Prej vitit 2019, kur skandali i Jeffrey Epstein shpërtheu globalisht, Princ Andrew u vendos nën vëzhgim të ashpër publik. Fotot, dëshmitë dhe raportimet që e lidhnin me Epstein dhe me një nga viktimat e tij sollën valë kritikash ndaj monarkisë britanike. Pas intervistës së famshme televizive ku Andrew tentoi të mbrohej, opinioni publik u përkeqësua edhe më shumë, duke e cilësuar sjelljen e tij “arrogante dhe të pandjeshme”.
Si rezultat, ai u largua nga detyrat publike mbretërore, iu hoqën patronazhet dhe titujt ushtarakë. Por presioni nuk u ndal. Çdo rikthim i tij në skenën publike sillte zemërim dhe kritikë ndaj familjes mbretërore dhe sidomos ndaj Mbretit Charles.
Sipas burimeve zyrtare të pallatit, Mbreti Charles ka urdhëruar:
Heqjen e titullit “Princ” dhe stilit mbretëror “His Royal Highness”
Heqjen e titullit “Duka i York-ut”
Largimin e të gjitha privilegjeve mbretërore
Detyrimin për të lënë Royal Lodge dhe për të jetuar si qytetar privat
Ndërsa ligjërisht emri i tij do të njihet si Andrew Mountbatten-Windsor, një veprim i paprecedentë për një anëtar të familjes së ngushtë mbretërore moderne.
Pse u mor ky vendim kaq i rëndë?
- Reputacioni i monarkisë ishte vënë në rrezik serioz
- Publiku dhe mediat britanike vazhdonin të reagojnë ashpër
- Skandali i Epstein rikthehej vazhdimisht në qendër të vëmendjes
- Mbreti Charles dëshiron një monarki më të pastër, më transparente, më moderne
Vendimi shihet si një “shkëputje e plotë” e Mbretërisë britanike nga çdo lidhje me skandalet e Andrew-t dhe me figurën e Epstein.
Çfarë ndodh më pas?
Andrew, tashmë pa tituj dhe pa rezidencë mbretërore, pritet të jetojë si figurë private, pa rol publik dhe pa përfaqësim zyrtar. Ky është një nga rastet më të rralla në historinë moderne ku një anëtar i familjes mbretërore humbet statusin dhe identitetin mbretëror pothuajse plotësisht.
Shumë analistë e shohin këtë si një sinjal: era e re e Charles III nuk do të tolerojë skandale, dhe institucioni i monarkisë do të ruajë imazhin e tij me çdo kusht.
A ka ndodhur ndonjëherë diçka e ngjashme?
Rrallë. Heqja e titujve dhe largimi nga pallati është masë e jashtëzakonshme. Por koha, presioni publik dhe rëndësia e imazhit të monarkisë kanë detyruar lëvizje që më parë do të konsideroheshin të pamundura.
Si përfundim rasti i Princ Andrew mbetet një prej momenteve më të sikletshme dhe më të diskutueshme në historinë moderne të familjes mbretërore britanike. Me vendimin e Charles III, monarkia po tenton të mbrojë veten, të ruajë autoritetin moral dhe të tregojë se askush, madje as një princ, nuk është mbi përgjegjësinë publike.
