Në secilin kontinent të botës, ekzistojnë tregime për një „përmbytje të madhe“ që zhduku qytete, civilizime dhe ndryshoi historinë e njerëzimit. Biblia e përmend si Përmbytja e Noeut, Mesopotamia e përshkruan në Epin e Gilgameshit, ndërsa kultura të tjera në Azi, Amerikë të Jugut dhe Europë ruajnë mite pothuajse identike. Por a mund të ketë pasur vërtet një përmbytje të madhe që i bashkon këto tregime?
Këtë pyetje e ngre dokumentari “Origins of The Great Flood – Lost Cities with Albert Lin”, i publikuar nga National Geographic, ku eksploruesi dhe shkencëtari Albert Yu-Min Lin udhëton në disa prej vendeve më misterioze të botës për të zbuluar nëse legjenda e përmbytjes është vetëm mit apo ka bazë historike e shkencore.
Një udhëtim nga Amerika e Jugut deri në Detin e Zi
Episodi fillon në Andet e Perusë, me hetimin e vendeve të lashta të sakrifikimit që i përkasin një civilizimi të humbur. Astronomët, arkeologët dhe antropologët besojnë se këto vendbanime lart në male bartin histori për katastrofa të mëdha natyrore, klimë ekstreme dhe zhvendosje popullsie. Lin përdor teknologji moderne – dronë, skanime 3D dhe imazhe satelitore për të rindërtuar peizazhin e asaj kohe dhe për të parë se si një ngjarje e madhe natyrore mund t’i ketë detyruar njerëzit të ngrihen drejt majave.
Më pas, udhëtimi zhvendoset në një nga pikat më interesante arkeologjike në botë: Detin e Zi (Black Sea). Shkencëtarët e njohin si vendin ku mund të ketë ndodhur një përmbytje kolosale mijëra vite më parë, e cila ka rritur nivelin e detit me shpejtësi dhe ka zhdukur vendbanime të tëra. Disa arkeologë e lidhin këtë me lindjen e miteve për përmbytjen globale dhe me shpërndarjen e popullsive drejt Evropës e Lindjes së Mesme.
Nën ujë shihen struktura të mbetura, objekte dhe gjurmë të jetës së lashtë prova që sugjerojnë se një qytet i tërë mund të jetë fundosur.
A është „Përmbytja e Madhe“ një e vërtetë e harruar?
Dokumentari tregon se shumë kultura të largëta midis tyre që nuk kanë pasur kontakt kanë ruajtur të njëjtin tregim: një përmbytje që zhduk gjithçka.
Kjo ngre një pyetje të madhe:
✅ A ka pasur një katastrofë globale?
✅ Apo shumë përmbytje të mëdha, në periudha të ndryshme, i kanë mbetur mendjes kolektive si një ngjarje e vetme?
Shkencëtarët mendojnë se në fund të Epokës së Akullnajave, rritja e temperaturave shkriu akujt dhe ngriti nivelin e ujërave në të gjithë globin. Në shumë zona, popullsitë u detyruan të largoheshin, të humbnin shtëpitë dhe qytetet duke lënë pas histori që u shndërruan në mite hyjnore.
Teknologjia moderne po zbulon qytete të humbura
Albert Lin është i njohur për përdorimin e teknologjisë së avancuar në arkeologji: dronë, lidar, skanime dixhitale dhe inteligjencë artificiale. Këto mjete zbulojnë vendbanime të varrosura, struktura të fundosura dhe gjurmë që syri i njeriut nuk i sheh dot.
Episodi është një kombinim i shkencës, mitit dhe historisë:
- eksplorim nën ujë,
- analiza arkeologjike,
- legjenda të kulturave të ndryshme,
- prova të ndryshimeve klimatike të lashta.
Kjo e bën dokumentarin jo vetëm argëtues, por edhe edukues – veçanërisht për ata që janë të apasionuar pas qyteteve të humbura, civilizimeve të zhdukura dhe teorive të mëdha historike.
Pse duhet ta shikoni?
Sepse është kombinim i jashtëzakonshëm i shkencës dhe historisë
Sepse të lidh me një nga misteret më të vjetra të njerëzimit
Sepse sjell pamje të rralla nga vende të izoluar, nënujore dhe malore
Sepse tregon se si ngrohja globale e lashtë mund të ketë ndryshuar botën – një paralelizëm me kohën sot
Ky dokumentar të bën të mendosh:
A është e ardhmja jonë e shkruar tashmë në të kaluarën?
